yeşil'in sırları II

katil: yeşil

Otel odamın kapısı hızlı hızlı vuruluyordu. Gözümü açtım. Uyandırılmanın en korkunç şekli. “Gir!” diye bağırdım aynı hırçın ve yüksek sesle. Onu gördüğüm her seferinde nedense hidrojen sülfür kokusunu duyma yanılsaması içinde olan burnumu hoşnutsuzlukla kırıştırarak, “bu ne telaş, Lisa?” diye sordum, kimyager arkadaşıma. Her zaman ki ölçen biçen, laboratuvarında onca ıvır zıvır, cam tüp arasında hayalet kadar sessiz ve sakınımlı dolaşan sebatkar bilim kadını arkadaşım, işyerine kör bir fil dalmış gibi darmadağınık görünüyordu. Hala yatakta uzanmış yatan bana gazeteyi uzattı. “Perdeyi açsana,” dedim gözümü yazıları seçmek için kısıp. Yağmurlu, pis bir günün zehirli yeşilimsi ışığı odaya sızdı. Ahizeyi kaldırıp odama iki büyük fincan kahve getirmelerini söyledim. Gazeteyi alıp, bir daire içine alınmış haberi okudum:

Fransız devriminin generali ve Fransa'nın ilk Cumhurbaşkanı Napoleon Bonaparte'a ait bir tutam saç, Yeni Zelanda'da yapılan açık artırmada 13 bin dolara alıcı buldu.

“A-haa, şimdi anlıyorum,” dedim. Lisa’nın tutkuyla sürdürdüğü bir hobisi bu; tarihe bakıp, oradaki gizemli olayları, cinayetleri çözmek ya da kimsenin bir yazgı doğrusunda değerlendirmediği olaylar arasındaki bağlantıları, rastlantı ve şans faktörlerini de hesaba katarak yeniden analiz etmek. Ona kalırsa, mesela, Obama’nın başkan olması, tamamiyle Dred Scott adındaki kölenin 1846 yılında özgürlüğüne kavuşmak için açtığı davaya bağlıydı. Scott’un bu davayı kaybetmesi, önce kölelik karşıtı Abraham Lincoln’ün başkanlığının yolunu açmış, çok sonra ise Obama’nın. Bu bağlantılar onu sözün tam anlamıyla, büyülerdi.

Ya da, İngiltere’nin ve Amerika’nın en iyi adamı, profesyonel istihbaratçı Philby’nin aslında bir Sovyet casusu olması, sonraki tarihlerde Amerikan ve İngiliz gizli haberalma teşkilatlarının birbirlerine olan güvenlerini zedelemesi ve bunun sonucu olarak tarihte bazı olayların bu zedelenmeye bağlı gelişmesi Lisa için çok ilgi çekiciydi... ve Lisa boş bulduğu her saat kütüphaneye kapanıp okuyor, okuyordu.

Komplo teorilerini, buluşlarını üstünde denediği kişi ise bendim. Bildiklerimle ona sağduyulu itirazlarda bulunuşum, kılı kırk yararak bulduğu kanıtları önüme sermesinin coşku dolu bahanesini yaratır. “Saçı analiz etmene izin vereceğeni düşünüyor musun bu İngiliz koleksiyonerin?” diye sordum. Çünkü Lisa, Napolyon’un mide kanserinden öldüğüne inanmıyordu. Napolyon’un ölmeden önceki yılları içeren günlüğünü okumuştu ve ayrıntılar üstündeki titiz çalışması göstermişti ki sürgün İmparator her gün yavaş yavaş zehirlenerek öldürülmüştü! Eğer Napolyon’un saçını analiz edebilirse, orada büyük miktarda arsenikle karşılaşacağına neredeyse emindi. “Ne yapıp edip o saçtan bir kaç tel alırım,” dedi, kahvesinin son damlasını başına dikip.

Bir süre görüşmedik Lisa ile. Bu saç hikayesini de neredeyse unuttum. Dün sabah buluşma önerisiyle bana telefon açtığında sesinde amacına ulaşmış, tatminkar bir ton vardı. “Sana her şeyi bir bir açıklayacağım,” dedi.

Bu sefer onun, büyük, yuvarlak masası ve tıklım tıklım kitapla dolu küçük çalışma odasında buluştuk. Ona, saçı nasıl ele geçirdiğini sorduğumda, göz kırpıp, sözde işveli bir kadın gibi kıkırdadı. “Hey allahım, Lisa, bilim aşkına yapamayacağın şey yok mu senin!” diye güldüm. Laboratuvarında ele geçirdiği saçı defalarca analiz etmiş ve şundan artık kesin olarak eminmiş ki, Napolyon Bonaparte zehirlenmiş. Ancak bunu kimin yapmış olabileceğine emin olamamış bir süre. İmparator’un sürgün yaşadığı evde yaklaşık yirmi hizmetli varmış, ama hemen hepsi çok emin, güvenilir insanlarmış. Ayrıca bu tür eylemlere karşı çok hassas bir güvenlik ekibi varmış İmparator’un. Kendisi adaya gönderildikten sonra atanan Vali J. M. Thompson gerçi Napolyon’dan nefret ediyormuş, öyle yazıyormuş günlüğünde ama, onu öldürecek kadar mı nefret ediyormuş?

Neden sonra Lisa’nın aklına benim yeşil üstüne yaptığım araştırmam gelmiş. Hiç ümidi yokmuş yanıt alacağından, ama neden olmasın, gazeteye bir ilan vermiş. İmparator’un odasındaki duvar kağıdının bir parçasını elinde bulunduran insanlara bir çağrı içeriyormuş bu ilan. Çok şaşırtan bir gelişme olmuş, ilana yanıt gelmiş! Bir kadın, duvar kağıdının örneğinden kendisinde bulunduğunu yazıyormuş mektubunda. İmparator’un evini ziyaret eden bir atası biraz duvar kağıdı yırtıp almış ordan ve koleksiyon defterine yapıştırmış. Kadın mektubuna bu parçayı da iliştirmişmiş.

Burada Lisa heyecanım ve merakım biraz daha artsın diye bekledi. “e. hadi devam et!” diye çığlık attım, “yoksa duvar kağıdı, Scheele Yeşili miymiş!?” “Evet!” diye çığlığıma çığlıkla yanıt verdi. “ Bir konuşmamızda söylemiştin Lusin, hatırla: Carl Wilhelm Scheele 1775 yılında arsenik çalışmasının ortasında en şaşırtıcı, en güzel yeşili icat etmiş. Boyanın 1777 yılında üretimine geçilmiş. Ama bilimadamının 1776 yılında arkadaşına yazdığı mektup endişe doluymuş. Kullanıcıların, onun zehirli olduğu konusunda uyarılmaları gerektiğini yazıyormuş. Ama satıcılar ya bu uyarıyı dikkate almamışlar ya da bu yeşil öyle çekici bir renkti ki herkes duvarına mutlulukla bu zehri yapştırmış.

“Koca İmparator Napolyon, duvar kağıdındaki yeşil nedeniyle mi öldü yani?... Piyuuu, kadere bak, onca topun, tüfeğin karşısından, Rus soğuğundan sağ çık ve odanda huzur içinde şekerleme yaparken zehirlen…” “Evet,” dedi Lisa, “aynen öyle olmuş olmalı. Ayrıca günlüklerde Napolyon sürekli havanın neminden dert yanıyor. Arsenikle tepkimeye giren küf odanın bütün atmosferini zehirlemiş olabilir.

“Ancak,” dedim düşüncelere dalarak, “yine de fena bir ölüm değil.” Lisa, neden, der gibi kaşlarını kaldırdı. “Çünkü o dönemde arseniksiz yapılmış korkutucu grilere, ürkünç kahverengilere, berbat sarılara bakarsak, insan odasının duvarında bu yeşilden başkasını düşünemiyor.” Bunun üzerine kahkahayı patlattık, İmparator’un şerefine yemyeşil nane likörümüzü de tokuşturduk.

Bilmece: çok kolay, napolyon’ın sürgün gönderildiği ve hayatının son altı yılını geçirerek 51 yaşında öldüğü bu adanın ismini soruyorum.